کد مطلب:2718 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

اگر ممكن است به صورت كتبي يا با معرفي كتاب به من كمك كنيد اطلاعاتي راع به خواب و رؤيا پيدا كنم .

(1)

مقدمه : نقش خواب در زندگي

همهء موجودات براي تجديد قوا و به دست آوردن آمادگي لازم براي ادامهء كار و فعاليت , به استراحت و خواب نياز دارند. اگرخداوند تصميم گيري در امر استراحت و خواب را به طور كلي به عهدهء انسان مختار مي سپرد, حرص و ولع انسانِ افزون خواه باعث مي گشت ساعتي از شبانه روز را به تجديد قواو استراحت و خواب اختصاص ندهد. در نتيجه عمرها كوتاه مي شد وبشر طماع و تكاثر طلب چه زود با كار و تلاش مضاعف , كارخانهء تن را فرسوده مي ساخت و فروغ حيات و نشاط, زودهنگام خاموش مي شد.

ولي خداوند كه از احوال و افعال اختياري انسان با خبر است , خواب را براي انسان الزامي و اجباري ساخت .

اين موهبت بزرگ الهي سبب مي شود جسم و روح انسان نرمال شود و با بروز خواب كه يك نوع وقفه و تعطيل كار بدن است ,آرامش و رفع خستگي حاصل گردد و انسان حيات و نشاط و نيروي تازه اي پيدا كند.(2)

دانشمندان مسئلهء خواب را براي عموم موجودات زندهء كرهء زمين از نبات و حيوان و انسان يك ضرورت اجتناب ناپذيرمي دانند. جالب است كه امام صادق 7اين نكته را در چهارده قرن گذشته به پيروان خود آموخته است كه جزوات اقدس الهي هيچ موجود زنده اي نيست مگر آن كه مي خوابد.(3) خواب مناسب كليد سلامتي جسم و روان و راز طول عمر و بقا و دوام نشاط جواني است اگر خواب بيش از نياز و بي تناسب با سن و كار انسان باشد, زمينه ساز تنبلي جسم و كدورت روان رافراهم مي سازد. لذا در روايات انسان مخصوصاً جوانِ پر خواب مورد لعن قرار گرفته است .

رؤياها و انواع آن

دربارهء حقيقت رؤيا و يا انواع آن ديدگاه هاي گوناگون و متضادي بيان شده است . دكتر غياث الدين جزايري در كتاب مي نويسد:

تا كنون در حدود چهار صد نظريهء مختلف دربارهء حقيقت خواب و رؤيا ابراز شده است .(4) اگر چه همهء آن ها درست نيست , اما

از آن جايي كه از منظرهاي مختلفي به اين موضوع نگريسته مي شود و هر ناظري به ويژگي خاصي از آن توجه دارد, مي تواندبسياري از آن ها واقعيت داشته باشد.

برخي رؤياها را به چهار دسته تقسيم نموده اند:

1 خواب هايي كه بازتاب افكار و زندگي روزانه ما هستند.

2 خواب هاييكه صحنه هاي آشفته و بي اساس و به تعبير قرآن اند كه معلول فعاليت توهّم و خيال است .

3 خواب هايي كه گويا ضمير ناخودآگاه و تفسير كنندهء چهرهء باطني و دروني ما هستند.

4 رؤياهاي صادقه ; اين گونه رؤياها از حوادثي خبر مي دند كه خارج از حصار زمان و مكان محدودي است كه در آن قراردارد. به بيان ديگر رؤياهاي صادقه در آيندهء نزديك يا دور دنباله دارد. همانند خواب حضرت يوسف كه مي گويند: حدودچهل سال طو كشيد تا واقعيت پيدا كند. اين نوع خواب ها دو گونه اند: گاهي صريح و آشكارند و نيازي به تفسير و تأويل ندارند, ولي برخي از آن ها, به تعبير و تأويل نياز دارند.

عده اي در تقسيم بندي رؤياها, آن را به بيش از بيست نوع شماره كرده اند.(5)

بعضي از دانشمندان غذاشناسي معتقدند كه ميان و رابطه وجود دارد.

در حديثي از پيامبر اكرم 6نقل شده كه رؤياها سه گونه اند:

1 دسته اي پيك خوشحال كننده و بشارتي از ناحيه خداوندند.

2 دسته اي ديگر, آورندهء غم و اندوه از سوي شيطان اند.

3 گاهي انسان در روز و بيداري , مسايل و دغدغه هايي دارد. وقتي مي خوابد, همان را در خواب مي بيند.(6)

تفسير و تقسيم بندي هاي ديگري نيز در مورد خواب مطرح شده است . جهت تكميل معلومات و آگاهي از عامل يا عواملي كه موجب مي گردد انسان و ساير موجودات زنده به خواب فرو روند و منشأ و علت خواب و انواع رؤياها چه مي باشد و نيازافراد در شرايط مختلف سني چقدر است , به كتاب هاي زير مراجعه كنيد:

1 به سوي جهان ابدي , زين العابدين قرباني .

2 آية الكرسي پيام آمساني توحيد, محمد تقي فلسفي .

3 تفسير نمونه , ج 9 ص 311ـ 318 گروهي از محققان زير نظر آيت اللّه مكارم شيرازي .

(پـاورقي 1.روم (30 آيهء 23

(پـاورقي 2.آيت اللّه مكارم شيرازي و همراهان , تفسير نمونه , ج 16 ص 398 با تلخيص .

(پـاورقي 3.محمد تقلي فلسفي , آية الكرسي , ص 136 .

(پـاورقي 4.زين العابدين قرباني , به سوي جهان ابدي , ص 191

(پـاورقي 5.جهت آگاهي بيشتر مي توانيد به كتاب هانس كورت , ترجمهء مهندي علي اصغر شجاعي مراجعه كنيد.

(پـاورقي 6.زين العابدين قرباني , به سوي جهان ابدي , ص 191